STEMowe lekcje. Jak je prowadzić, jak motywować uczniów, pomagać im odkrywać swój potencjał i przygotowywać do wykonywania zawodów przyszłości?

STEM – wiele pytań, jeszcze więcej odpowiedzi…

Spis treści:

1. Czym są STEMowe lekcje?
2. Czym idea STEM różni się od koncepcji STREAM i STEAM?
3. Postaw w nauczaniu na zajęcia praktyczne
4. Motywuj, angażuj, zadawaj pytania
5. Korzystaj z nowoczesnych pomocy dydaktycznych
6. Przemycaj ciekawostki do treści podstawy programowej
7. Gdzie szukać inspiracji na lekcje STEMowe, STEAMowe i STREAMowe?

STEM to pojęcie, które jest obecne w światowej edukacji od kilkudziesięciu lat, ale dopiero od niedawna zagościło w polskim systemie nauczania. To koncepcja, w myśl której nauczanie odbywa się wielotorowo – jedne zajęcia wspierają rozwój kompetencji z obszarów nauki, technologii, inżynierii i matematyki. Najczęściej wykorzystuje się go więc do nauczania przedmiotów ścisłych, wskazując na powiązanie ze sobą tych dziedzin w praktycznym życiu. STEM to nacisk na rozwój samodzielności i pewności siebie, które osiąga się poprzez nauczanie z wykorzystaniem metody doświadczalnej i sięgając po pracę metodą projektu.

Jak już wspomnieliśmy, nauczanie STEM opiera się o elementy nauki, technologii, inżynierii i matematyki. Wokół tej idei zaczęły powstawać jednak koncepcje poboczne, rozbudowujące ją o dodatkowe obszary. I tak dużą popularnością cieszy się kierunek STEAM, który do pierwotnej myśli dodaje element sztuki, co poszerza zakres projektów o zagadnienia artystyczne. Jeszcze ciekawszym przypadkiem jest STREAM. To koncepcja gdzie dochodzi dodatkowo element robotyki i poszerzania wiedzy uczniów o zagadnienia związane z kodowaniem i programowaniem, rozwijające myślenie komputacyjne. Dzięki temu, że idea STEM ewoluuje, uczniowie mogą rozwijać kluczowe kompetencje z różnych dziedzin, zgodnie z kierunkiem, w którym podąża system nauczania. Powoduje to, że wiedza przekazywana przez nauczycieli jest najlepiej dostosowana do współczesnych realiów i na bieżąco aktualizowana.

STEMowe lekcje to przede wszystkim praktyka. W nauczaniu STEM drugoplanową rolę odgrywa nauka z książek i zapamiętywanie reguł, ponieważ kładzie się olbrzymi nacisk na utrwalanie zdobywanej wiedzy poprzez ćwiczenia. Popularnym narzędziem są projekty, które uwzględniają prowadzenie lekcji w oparciu o metodę doświadczalną. Uczniowie realizują własne przedsięwzięcia, prowadząc je samodzielnie lub w grupach od początku do samego końca. Kształci to w nich poczucie odpowiedzialności i wspiera uzyskanie samodzielności w działaniu.

Popularnymi zajęciami opartymi o metodę projektu są lekcje z wykorzystaniem klocków LEGO®. W trakcie zajęć uczniowie najpierw budują wybrany model z klocków. Następnie wykorzystują go do eksperymentów i próbują go zmodyfikować w taki sposób, by rozwiązać napotykane w trakcie projektu problemy.

W prowadzeniu lekcji o charakterze STEM istotne jest ciągłe motywowanie i angażowanie uczniów. Możesz to robić poprzez stawianie tez i zadawanie uczniom pytań. Warto jednak sięgnąć nieco głębiej i stawiać ich również w obliczu wyzwań naukowych (Zobacz przykładowe wyzwanie TUTAJ).

Badanie zagadnień może być dla uczniów żmudne i czasochłonne, więc jako nauczyciel musisz wspierać i motywować ich podczas zmagania z problemem. Nie zapominaj jednocześnie o  tym, że pełnisz rolę drugoplanową – trzymaj się na uboczu. To Twoi uczniowie muszą dokonywać odkryć naukowych i prowadzić eksperymenty, a Ty jesteś ich mentorem, który wspiera ich w trakcie pracy nad danym zagadnieniem. Pozwól im być odkrywcą i ucz ich pracy z wykorzystaniem metody doświadczalnej. Każdy projekt to dla nich nowe wyzwanie, z którym muszą się zmierzyć, a także okazja do sprawdzenia nabytych już kompetencji.

Dlaczego jeszcze powinieneś sięgać po wyzwania w trakcie zajęć? Dzięki nim budujesz nie tylko kluczowe kompetencje uczniów, ale także wzmacniasz ich pewność siebie. Odgrywa ona bardzo ważną rolę zarówno w trakcie nauki, jak i w późniejszym życiu, przekładając się na samodzielność i łatwość podejmowania decyzji. Nie zapominaj o nagrodzie pod koniec każdego wyzwania.

Nie da się zakwestionować skuteczności nauczania z wykorzystaniem tradycyjnych pomocy dydaktycznych, ale to interaktywne programy multimedialne i nowoczesne roboty edukacyjne wiodą prym w efektywności nauczania. Przyswajanie wiedzy uczniom przychodzi łatwiej, ponieważ multimedia pozwalają lepiej skupić i utrzymać ich uwagę.

Jako nauczyciel wiesz, jak ważne jest podtrzymanie zaangażowania podczas nauki i jak łatwo uczniom stracić skupienie. Czasami ponowne wdrożenie się w zagadnienie zajmuje im więcej czasu, niż pierwotnie, przez co cierpi na tym efektywność nauczania. Interaktywne pomoce dydaktyczne pozwalają nie tylko przykuć, ale także utrzymać uwagę uczniów, co przekłada się bezpośrednio na szybkość uczenia się i utrwalenie pozyskanej wiedzy.

Nowoczesne narzędzia pozwalają kształcić uczniów pod kątem kluczowych kompetencji. Są to takie umiejętności, które staną się istotne na dalszych etapach edukacji i w późniejszej karierze zawodowej. Interaktywne pomoce dydaktyczne to też rozwiązania, które nawiązują do codziennego życia i wszechobecnego rozwoju technologicznego. W dobie popularności tradycyjnych pomocy dydaktycznych nikt nie zastanawiał się nad pojęciami takimi jak chociażby myślenie komputacyjne. Dziś większość nauczycieli nie wyobraża sobie pominięcia tej umiejętności, która odgrywa olbrzymią rolę we współczesnym świecie, pozwalając uczniom odnosić sukcesy na rynku pracy i nadążyć za zmianami w otoczeniu, które rodzi proces globalizacji. Dzięki temu nie mają problemu z obcowaniem z nowymi technologiami.

Nie ma prostszego sposobu na zachęcenie ucznia do zgłębiania zagadnienia na własną rękę, niż wspomnienie mu o kilku ciekawostkach naukowych podczas lekcji. Przytaczając luźną historię lub anegdotę opartą na faktach historycznych, wybiegasz nieco poza omawiany materiał, a to pozwala uczniowi lepiej zapamiętać przekazywaną wiedzę poprzez skojarzenia tematu z Twoją krótką opowieścią. Ponadto umiejętnie dobierając słowa możesz sprawić, że zechce poznać dalszy jej bieg i sam sięgnie do książek lub zacznie przeprowadzać proste doświadczenia w domowych warunkach.

Czasami ciekawostki mogą okazać się pożytecznym wybiegiem, który skłoni do nauki nawet najmniej zainteresowanych tematem uczniów. To doskonała metoda na skupienie uwagi klasy przy równoczesnym rozluźnieniu lekcji. Ponadto dzieci nie kojarzą ciekawostek z treściami, których należy się nauczyć na pamięć lub tych, z których zostaną przepytani przez nauczyciela, więc łatwo z ich pomocą przemycić informacje z podstawy programowej. Korzystając z nich w trakcie doświadczeń, możesz też zaznajomić uczniów z podstawami zasad BHP – np. opowiadając o eksperymentach Benjamina Franklina z elektrycznością.

Doskonałym źródłem inspiracji są webinary, na których eksperci, często będący na co dzień nauczycielami i terapeutami, pokazują uczestnikom, jak prowadzić interdyscyplinarne lekcje. Dzięki takim spotkaniom można:

WAŻNE! Oprócz nagrań do pobrania masz także dostęp do prezentacji, które stworzyli nasi eksperci. Możesz je wydrukować lub zapisać na komputerze i wracać do nich, gdy tego potrzebujesz.

Zobacz pierwszy webinar “Jak realizować ciekawe lekcje z mikrokontrolerem w zestawie BECREO kit?”. Obejrzyj go TUTAJ.

STEMowe lekcje to naturalny krok w ewolucji procesu nauczania. Dzięki niemu możliwe jest dostosowanie przekazywanej wiedzy do obecnych realiów, przy jednoczesnym kształceniu u uczniów samodzielności i pewności siebie. Dzięki temu uczniowie mogą wykształcić kluczowe kompetencje, przydatne w późniejszym życiu. Nauczanie w nurcie STEM stanowi ważny filar w edukacji, a jego dopełnieniem są nowoczesne, interaktywne pomoce edukacyjne. Dzięki nim nauczyciel nie tylko zachęca uczniów do pracy z wykorzystaniem metody doświadczalnej, ale też wspiera utrwalanie zdobytej wiedzy. Zmiana stylu nauczania, sięganie po ciekawostki i anegdoty z dziedziny nauki, wspierają dodatkowo ten proces, zachęcając uczniów do głębszego badania omawianych zagadnień. Niewątpliwie w przyszłości powstaną kolejne modele nauczania, które będa twardo oparte o podstawową koncepcję STEM.